ჩემს შესახებ

მოგწონთ თუ არა ბლოგი?

გვერდები

სტატისტიკა

ბლოგების სია

მუდმივი მკითხველები

понедельник, 13 декабря 2010 г.

ქალთა არასამთავრობო ორგანიზაციები სამოქალაქო საზოგადოების ჩამოყალიბების პროცესში

90-iani wlebidan, rodesac saqarTveloSi daiwyo demokratiuli procesebis ganviTareba, genderuli Tanasworobis sakiTxic, rogorc demokratiis umniSvnelovanesi elementi, uaRresad aqtualuri gaxda. 1994 wlidan saqarTveloc miuerTda gaerTianebuli erebis organizaciis generaluri asambleis mier 1979 wels miRebul konvencias “qalTa mimarT diskriminaciis yvela formis aRmofxvris Sesaxeb”. qarTulma delegaciam monawileoba miiRo qalTa sakiTxebisadmi miZRvnil meoTxe msoflio konferenciaSi da 1995 wels SeuerTda pekinis samoqmedo platformas. saqarTveloSi axali tipis demokratiuli saxelmwifos Camoyalibebisa da samoqalaqo sazogadoebis formirebis procesi erTdroulad warimarTa. Mmkacri sabWoTa kontrolisagan ganTavisuflebuli sazogadoeba ganicdida TviTorganizaciis moTxovnilebas, ramac ganapiroba samoqalaqo organizaciebis warmoSoba da gaaqtiureba. Tumca Cvens qveyanaSi qalTa mimarT Zaladobis faqtebis statistika jer kidev imedis momcemad ar gamoiyureba. amasTan oficialurad gamoqveynebuli monacemebi srulad ver asaxaven realobas. qalTa sakiTxebze momuSave organizaciebis simravlis fonze bevri eqsperti, maT Soris am organizaciaTa liderebic, aRiareben, rom genderuli uTanasworobis problema mogvarebis TvalsazrisiT win didad ar wasula. eqspertTa didi nawili eTanxmeba aseT Sefasebas: “miuxedavad imisa, rom formalurad Znelia saqarTvelos samarTalsa Tu politikaSi sqesis niSniT diskriminaciis arsebobaze saubari, genderuli Tanasworoba qveyanaSi miRweuli ar aris.”1 aseTi urTierTsapirispiro Ffaqtebi problemis kvlevas ufro mravalmxrivsa da sainteresos xdis. qvemoT Cven mokled mimovixilavT ra adgili ukavia saqarTveloSi qalTa organizaciebs samoqalaqo sazogadoebis Camoyalibebis procesSi da ramdenad efeqturia maTi muSaoba genderuli uTanasworobis aRmofxvris TvalsazrisiT.
Mme-19 saukunis meore naxevridan, im periodidan, rodesac Cven ukve vsaubrobT samoqalaqo sazogadoebis Canasaxebis aRmocenebaze, iwyeba sazogadoebis wiaRSi qalTa sazogadoebrivi organizaciebis Seqmna. maTi saqmianobis ZiriTadi mimarTulebebi iyo qalTa ganaTlebisaTvis xelSewyoba, maTi sazogadoebriv cxovrebaSi CarTva, gaaqtiureba, aseve swavla-aRzrdis sakiTxebi. im droisaTvis cnobili qalTa organizaciebi iyo: wminda ninos qalTa saqvelmoqmedo sazogadoeba, “maswavlebel da aRmzrdel qalTa urToerTdaxmarebis tfilisis sazogadoeba”, somex qalTa saqvelmoqmedo sazogadeoba, Telavis qalTa amxanagobani, qarTvel qalTa amxanagobis savaWro saxli, borjomis qalTa saqvelmoqmedo sazogadoeba, xonis qalTa wre, wminda mariam magdalinelis TavSesafris Tbilisis
saqvelmoqmedo sazogadoeba, ilia WavWavaZis saxelobis fondis gasaZliereblad Semdgari Tbilisis qalTa wris komisia, qalTa tfilisis sazogadoeba da a.S. amgvari samoqalaqo Rirebulebebze dafuZnebuli organizaciebis ganviTarebis gza sabWoTa xelisuflebis damyarebam ZirSive Sewyvita. Kkomunisturi reJimis pirobebSi samoqalaqo aqtivobas gaaCnda mobilizaciuri xasiaTi da warmoadgenda mmarTveli reJimisadmi gamovlenil mxardaWeras. rogorc cnobilia, TiTqmis 70 weliwadi qalTa moZraoba arsebobda qveyanaSi gabatonebuli ideologiisa da administraciuli kontrolis qveS. 90-iani wlebidan situacia Seicvala, gaCnda samoqalaqo aqtivobis wamowyebisa da gafarToebis SesaZlebloba, es periodi gaxda Tanamedrove qalTa arasamTavrobo organizaciebis aTvlis wertili. Qqveyana aqtiurad CaerTo genderul TanasworobasTan dakavSirebiT mimdinare saerTaSoriso procesebSi. Ddaiwyo donori organizaciebis Semosvla, romlebic dainteresebuli iyvnen qalTa sakiTxebisadmi miZRvnili proeqtebis ganxorcielebiT. Tanamedrove periodSi qalTa moZraobis procesis Camoyalibeba jerac ar damTavrebula, magram Cveni azriT, SesaZloa ukve visaubroT raRac tendenciebze.
Uunda aRiniSnos rom qalTa organizaciis qveS Cven vgulisxmobT gaerTianebas, romelic axorcielebs moqmedebaTa farTo speqtrs qalTa interesebis dacvisaTvis.
qalTa organizaciebi yvelaze xSirad muSaoben Semdeg sakiTxebze: qalTa uflebebis dacva, maTTvis iuridiuli daxmareba. zogierTi jgufi specializirdeba konkretul sakiTxebze samarTlebrivi daxmarebis aRmoCenaze. Semdeg modis saganmanaTleblo saubrebis, treiningebisa da seminarebis Catareba, konferenciebis mowyoba, genderuli programebis Seqmna universitetebSi, wignebis, kvlevebis gamocema. arasamTavrobo organizaciebSi moRvawe qalebi miiCneven, rom maTi erT-erTi mTavari miRweva aris is, rom TandaTanobiT xdeba genderuli uTanasworobis  problemis aRiareba. QqalTa ganaTlebisa da informaciis saerTaSoriso centris warmomadgeneli qalbatoni maia kuprava acxadebs, rom treining-seminarebis mimdinareobis dasawyisSi qalTa didi nawili ar aRiarebs, rom is aris raRac niSniT Cagruli, magram seminarebis bolos maTi xedvebi mniSvnelovnad icvleba.2 QqalTa arasamTavrobo organizaciebis muSaobis Sedegad miRweuli progresi SesamCnevia samarTaldamcavi organoebis TanamSromlebisa da sxva oficialuri pirebis codnis amaRlebis kuTxiT adamianTa vaWrobisa da ojaxSi ZaladobasTan dakavSirebul sakiTxebze. Semdeg popular Temad SegviZlia davasaxeloT qalTa Sesabamisi informaciuli uzrunvelyofa. Aam mxriv aRsaniSnavia samxreT kavkasiis genderuli qselis internetportali www.ginsc.net. am saitze momxmarebels saSualeba aqvs moipovos informacia genderuli Tanasworobis, trefikingisa da ojaxSi Zaladobis sferoSi arsebuli movlenebis Sesaxeb. Aaseve SeuZlia gaecnos msoflios sxvadasxva qveynebSi qalTa uflebebis dacvis sferoSi arsebul kanonmdeblobas, normatiul aqtebs, Catarebul kvlevebs. Mmis farglebSi moewyo 2007-2008 wlebSi ramdenime onlain konferencia, ojaxuri Zaladobis, trefikingis, aseve 2008 wlis saparlamento arCevnebis Temebze. saqarTveloSi sainformacio teqnologiebSi lider organizaciad unda davasaxeloT qalTa sainformacio centri. mas gaaCnia baza arasamTavrobo organizaciebisa da sainiciativo jgufebis sakontaqto informaciebis Sesaxeb. organizaciaSi Eewevian satelefono da pirdapir konsultaciebs calkeul pirovnebebTan. rogorc qalTa sainformacio centris xelmZRvanelma elene ruseckaiam pirad interviuSi ganacxada, 2008 wlis agvistoSi ruseT-saqarTvelos Soris saomari moqmedebebis mimdinareobis pirobebSi, isini informacias rusul da inglisur enebze avrcelebdnen genderuli sainformacio portalis meSveobiT, romelic ar iyo im dros sxva wyaroebis msgavsad dablokili. Aamdenad maT gahqondaT saqarTvelos poziciis amsaxveli informacia saerTaSoriso doneze. aRniSnulma saitma Seasrula erTgvari media saagentos funqcia qveynis interesebidan gamomdinare.QqalTa arasamTavrobo organizaciebi uSveben gazeTebs, Jurnalebs, sxvadasxva biuletenebs, wignebsa da broSurebs. Aarseboben organizaciebi, romlebic orientirebulni arian mravalSvilian dedaTa problemebze, invalidTa dacvaze, ewevian qvelmoqmedebas.
QqalTa sainformacio centris klasifikaciiT, yvelaze prioriteteuli Tema, romelzec qalTa arasamTavrobo organizaciebi muSaoben aris ojaxuri Zaladobis winaaRmdeg brZola da qalTa monawileobis gazrda politikur cxovrebaSi. swored maT Zalisxmevas unda davukavSiroT “ojaxSi Zaladobis aRkveTis, ojaxSi Zaladobis msxverplTa dacvisa da daxmarebs Sesaxeb” kanonis arseboba. Zaladobis msxverpls icavs saxelwifo meqanizmebi. Ees aris dakavebisa da dacvis orderebi. Kkanonis erT-erTi iniciatoris, 2004-2008 wlebSi genderuli Tanasworobis saparlamento sabWos xelmZRvanelis qeTi maxaraSvilis TqmiT, kanonma gaamarTla Tavisi molodini. Kmisi “ZalaSi Sesvlis Semdeg, ukve 6 Tvis mere policiasa da sasamarTloSi Setanili iyo saqmeebi, aRZruli ojaxuri Zaladobis faqtebTan dakavSirebiT.3 kanonis miRebis Semdeg 2007 wlis pirvel naxevarSi gacemul iqna 300 ordeni.4 amJamad arasamTavrobo organizaciebi aqtiurad TanamSromloben parlamentis genderuli Tanasworobis sabWosTan kanonSi cvlilebebis da damatebebis Setanis sakiTxebze. QqalTa arasamTavrobo organizaciebi aseve uweven qalebs fsiqologiur da iuridiul daxmarebas. Aam organizaciebis bazazeAarsebobs e.w. Selterebi _ TavSesafari ojaxSi Zaladobis msxverpli qalebisTvis. Tumca arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebi uCivian arastabilur dafinansebas da miiCneven, rom kargi iqneba, Tu maT daafinansebs saxelwifo. aRsaniSnavia aseve, rom kanonis monitoringis TvalsazrisiT, arsebobs saxelwifo struqtura. saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministroSi funqcionirebs trefikingis sabWo, romelmac SeiTavsa ojaxSi Zaladobis winaaRmdeg kanonis monitoringic.
sakmaod aqtiuria arasamTavrobo seqtori qalTa gadawyvetilebis miRebisa da saerTod qalTa politikuri monawileobis gazrdis kuTxiT. isini gansakuTrebiT aqtiurad muSaoben partiis wevr qalebTan. qalTa ganaTlebisa da informaciis saerTaSoriso centris iniciativiT Segrovda 32 aTasi xelmowera saarCevno kanonmdeblobaSi cvlilebebis Setanis moTxovniT, raTa moxdes saarCevni siebis genderulad dabalanseba. imis gaTvaliswinebiT, rom qalTa procentuli maCvenebeli xelisuflebis struqturebSi kidev ufro Semcirda, arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebi saubroben politikuri qvotebis, rogorc droebiTi movlenis, SemoRebis aucileblobaze. Eeqsperti lela xomeriki miiCnevs, “rom arsebobdes Sidapartiuli demokratia, ganviTarebuli wevrobis instituti, gadawyvetilebis miRebaSi wevrebis CarTva, partiuli winsvlis mkafio kriteriumebi, qalic avtomaturad waiwevda win, radganac es Seqmnida konkurenciis Tanabar pirobebs”. 5
QqalTa arasamTavrobo organizaciebi monawileoben samSvidobo misiebSi. UNIFEM-is regionaluri proeqtis “qalebi konfliqtis prevenciisa da mSvidobis mSeneblobisaTvis samxreT kavkasiaSi”, mxardaWeriT 2002 wels daarsda qalTa qseli – qalTa erToba mSvidobisaTvis. maT sakuTar miznad daisaxes qalTa monawileobiT mSvidobisa da genderuli Tanasworobis miRweva. arasamTavrobo organizaciebis TaosnobiT ama wlis 27 Tebervals Tbilisis saerTaSoriso prescentr “rianovostiSi” Sedga videoxidi Tbilissa da moskovs Soris Temaze “qalebi mSvidobiani dialogisaTvis”.Mmonawileebma isaubres rusul-qarTul urTierTobebze, qalis mdgomareobaze am or qveyanaSi.
qalTa arasamTavrobo organizaciebi awyoben Sexvedrebs konfliqtur regionebSi. “genderuli ganviTarebis asociaciis” xelmZRvanelis nana WaniSvilis TqmiT, “saqarTveloSi mcxovreb os qalTa saerTaSoriso asociacia” da misi xelmZRvaneli izo tigieva did daxmarebas uwevda maT os qalebTan urTierTobis damyarebaSi. maTi iniciativiT samxreT oseTis teritoriaze imarTeboda erToblivi treining seminarebi, gamoicemoda Jurnali.
qalTa organizaciebi muSaoben qvelmoqmedebis kuTxiT. magaliTad, ruseT saqarTvelos Soris 2008 wlis agvistos omis dros xorcieldeboda Sexvedrebi devnilebTan, maTi saWiroebebis Seswavla da daxmarebis aRmoCena. qalTa arasamTavrobo organizaciebi aseve muSaoben qalTa dasaqmebis, janmrTelobis dacvis da sxva mimarTulebebiT.
Yyovelive zemoTaRniSnulis safuZvelze SegviZlia vTqvaT, rom qalTa arasamTavrobo organizaciebma miaRwies garkeul simwifes da daimkvidres sakuTari adgili qarTul arasamTavrobo seqtorSi. Tumca isini amJRavneben mTel rig iseT sisusteebs, rac zogadad damaxasiaTebelia qarTuli samoqalaqo seqtorisaTvis. aqedan aRsaniSnavia solidarobis nakleboba da kordinirebul moqmedebaTa sisuste. am mxriv mniSvnelovani movlena iyo 2000 wels qalTa arasamTavrobo organizaciebis koaliciis Seqmna. arasamTavrobo seqtorSi moRvawe adamianebi miiCneven, rom am koaliciis mTavari dadebiTi mxare iyo is, rom man informaciis gacvlisa da urTierTgacnobis funqcia ikisra. amJamad koalicia ar iTvleba daSlilad, magram misi wevrebic aRiareben rom igi qmediTi aRar aris. 6
QqalTa arasamTavrobo organizaciebi ganviTarebis im etapze imyofebian, rodesac SeuZliaT qveyanaSi mimdinare calkeul procesebze zegavlenis moxdena. parlamentSi arsebobs genderuli Tanasworobis sabWo, romelic arasamTavrobo seqtorTan aqtiurad TanamSromlobs. Mamave dros ikveTeba qalTa arasamTavrobo organizaciebis moqmedebaTa viwro, karCaketili xasiaTi. zogierTi maTgani mxolod formalurad arsebobs. MmagaliTad, qalbatoni maia kuprava, romelic iTvleba “martoxela mSobelTa asociaciis” direqtorad, acxadebs rom es organizacia didi xania ar funqcionirebs, Tumca igi kvlav ganagrZobs qaRaldze arsebobas qalTa sainformacio centris bazaSi, aseve rogorc qalTa arasamTavrobo organizaciebis koaliciis wevri.7 im organizaciebis ricxvi, romlebic realurad muSaoben qalTa problematikaze mcirea, isini ver axerxeben sakmarisi zegavlenis moxdenas verc xelisuflebaze da verc sazogadoebaze. saboloo jamSi saxeze gvaqvs qalTa arasamTavrobo organizaciebis fragmentuli aqtivoba. maTi moRvaweobis arastabilurobas ganapirobebs aseve finansuri resursebis simwire, bevr maTgans ar aqvs ofisi, saiti, proeqtebze muSaoba xdeba didi Sesvenebebis gakeTebiT. saqarTveloSi qalTa arasamTavrobo organizaciebis umetesoba damokidebulia dasavlur daxmarebaze. Ddonoruli organizaciebis daxmareba mimarTulia saqarTvelos demokratiuli tipis saxelwifod Camoyalibebisaken, Tumca aman negatiuri Sinaarsic SeiZina. rogorc naSromSi “genderi da demokratizacia” saqarTvelo 1991-2006” aris aRniSnuli, donorebs Soris “gamarTulma arajansaRma konkurenciam aseTive arajansaRi konkurenciis garemo Seqmna arasamTavrobo organizaciebs Soris saqmianobis, sferoebisa da resusrsebis mosapoveblad.”8
arasamTavrobo seqtorisaTvis kvlav problemas warmoadgens kvalificiuri kadrebis arseboba, mudmivad xdeba maTi gadineba saxelwifo da saerTaSoriso struqturebSi, sadac isini pouloben met SesaZleblobebs sakuTari moTxovnebis realizaciisTvis. QqalTa arasamTavrobo organizaciebi, rogorc zogadad samoqalaqo seqtori kvlav ganicdis sazogadoebriv imijTan dakavSirebul, iseve rogorc sazogadoebis mxridan cnobadobas problemebs. genderuli Tanasworobis damcveli lela xomeriki miiCnevs, rom arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebi ar arian varskvlavebi, rom maT yvela icnobdes. eqspertTa sxva nawili, iseve rogorc qalbatoni lela, amas ukavSirebs mediis genderulad aramgrZnobelobas. isini miiCneven, rom media orientirebulia ageresiul informaciaze, amitom ar xdeba im pozitiuri movlenebis gaSuqeba, romelic NGOebis saqmianobas ukavSirdeba. Mmedias didi roli ekisreba sazogadoebis socializaciis saqmeSi. Mmiuxedavad imisa, rom JurnalistikaSi umetesad qalebi arian dasaqmebuli, is ufro metad uwyobs xels stereotipuli azrovnebis damkvidrebas. Tumca arasamTavrobo seqtors TviTonac aqvs sazogadoebasTan urTierTobis garkveuli unarCvevebi, awyobs preskonferenciebs, Sexvedrebs, arsebobs genderis sakiTxze momuSave JurnalistTa qseli.
Aamdenad, SegviZlia davaskvnaT, rom qalTa arasamTavrobo organizaciebma miaRwies ganviTarebis garkveul safexurs, daugrovdaT erToblivi muSaobis gamocdileba da qarTuli samoqalaqo seqtoris angariSgasawev aqtorebad iqcnen. Mmagram amasTan,  rogorc zemoT aRiniSna, maT warmatebebs aqvT fragmentuli xasiaTi, qalTa organizaciebi jerjerobiT ver axerxeben saxelmwifo doneze aqtiuri lobireba gauwion qalTa interesebs, sustia maTi gavlena sazogadoebrivi azris formirebaze. 2006 wels saqarTvelos parlamentma daamtkica genderuli Tanasworobis koncefcia, romelic miuTiTebs qalisa da kacis Tanabari uflebebis uzrunvelyofisa da qveynis politikur, ekonomikur da socialur procesebSi qalTa monawileobis gaumjobesebis aucileblobaze. Tumca genderuli meinstrimingi qveyanaSi ar danergila. samoqalaqo seqtoris sisustes, arasakmaris politikur nebas Tan erTvis sazogadoebis stereotipuli azrovneba, qveyanaSi arsebuli mZime socialur ekonomiuri foni, am yvelaferma ki ganapiroba is faqti, rom qalebis politikuri da ekonomikuri diskriminacia kvlavac rCeba qveynis demokratizaciisa da samoqalaqo sazogadoebis Camoyalibebis Semaferxebel barierad.





Комментариев нет:

Отправить комментарий